Trương Văn Tôn - Anh hùng liệt sĩ tuổi 12 ở Kim Động

Phần mộ anh hùng liệt sĩ Trương Văn Tôn ở Phú Thịnh, Kim Động

Liệt sỹ Trương Văn Tôn sinh năm 1939, quê ở thôn Trung Hòa, xã Phú Thịnh, huyện Kim Động, ở tại thôn Tri Thủy, xã Tri Thủy, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội.

Sinh ra và lớn lên trên quê hương có truyền thống cách mạng, hàng ngày phải chứng kiến những tội ác dã man, tàn bạo của kẻ địch, Trương Văn Tôn đã sớm giác ngộ cách mạng. Mặc dù nhỏ tuổi nhưng tháng 1 năm 1951, ông đã chốn gia đình một mực đề nghị lãnh đạo xã, chỉ huy dân quân du kích xã Tri Thủy cho tham gia hoạt động cách mạng.

Ông Trương Văn Đạo, anh trai liệt sĩ Trương Văn Tôn nói: "Trương Văn Tôn khi còn nhỏ đã giấu gia đình tham gia hoạt động cách mạng, cả nhà tôi không ai biết đến khi chú ấy hy sinh mới biết là chú ấy làm liên lạc cho bộ đội, dân quân du kích."

Nghĩa trang liệt sĩ xã Phú Thịnh - Nơi anh hùng liệt sĩ Trương Văn Tôn yên nghỉ

Với dáng người nhỏ nhắn hoạt bát, với tài trí thông minh, lanh lợi lại được sự giúp đỡ trực tiếp của lãnh đạo xã, nên mặc dù kẻ địch lùng sục, kiểm soát gắt gao, song mọi nhiệm vụ cấp trên giao phó đều được chiến sỹ nhỏ Trương Văn Tôn hoàn thành xuất sắc. Hàng trăm chỉ thị, mệnh lệnh, công văn của Ủy ban kháng chiến hành chính xã và xã đội đã được chuyển đến các cơ sở cách mạng, các đơn vị dân quân du kích sớm hơn dự kiến, góp phần làm nên những chiến thắng vang dội khiến thực dân Pháp và bè lũ tay sai phải kinh hồn, bạt vía.

Nhằm tiếp tục đàn áp phong trào cách mạng ở các địa phương, ngày 21/2/1951, thực dân Pháp đã mở một trận đánh lớn vào thôn Tri Thủy. Chúng càn quét, lục soát từng bờ tre, góc xóm để truy bắt bộ đội và lực lượng du kích. Trong khi đang làm nhiệm vụ truyền mệnh lệnh của xã đội tới các cơ sở cách mạng, Trương Văn Tôn đã bị địch bắt ở đầu xóm Trại thôn Tri Thủy.

Bằng nhiều hình thức dụ dỗ, tra khảo hết sức thâm độc và dã man nhưng kẻ địch không sao khuất phục được bản lĩnh, ý chí của người chiến sỹ 12 tuổi. Tức tối vì không lấy được lời khai, để uy hiếp tinh thần của nhân dân, bộ đội, dân quân và du kích, chúng đã dùng cực hình vô cùng ác độc: mổ bụng, moi gan anh.

Cụ Phạm Thị Hoa, Xã đội trưởng xã Tri Thủy gia đoạn 1947-1951 nói: "Với nhiệm vụ làm liên lạc cho bộ đội và dân quân du kích, chiến sĩ Trương Văn Tôn luôn hoàn thành xuất sắc. Hàng trăm chỉ thị, công văn được chuyển tới các cơ sở sớm hơn dự kiến, góp phần làm nên những chiến thắng vang dội của quân và dân ta."

Với những đóng góp to lớn và đặc biệt xuất sắc, ngày 14/3/2000. Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định truy tặng danh hiệu liệt sỹ choTrương Văn Tôn. Ngày 30/1/2011 Chủ tịch nước đã ký quyết định truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho liệt sỹ Trương Văn Tôn.

Tên tuổi của liệt sỹ - Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Trương Văn Tôn sẽ mãi là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam nói chung của người dân xứ Nhãn nói riêng. 

Ngọc Anh